Verslag: Informatiemiddag Toekomstbestendig Wonen

Op 18 september 2019 vond de informatiemiddag Toekomstbestendig Wonen voor senioren plaats. Met de hulp van bevlogen deskundigen informeerden wij belangstellenden over de laatste ontwikkelingen op het gebied van huisvesting en woongeluk voor senioren. In dit verslag leest u meer over de meest opvallende ontwikkelingen.

Lezing 1: de huizenmarkt en de impact van het duurzaamheidsbeleid

Makelaar François van Bemmel van Van de Zande Makelaardij trapte de middag af. Vanuit zijn vakgebied sprak hij over de ontwikkelingen in de woningmarkt in Noord-Brabant en de impact van het duurzaamheidsbeleid op uw woning.

Krapte op de woningmarkt

De krapte op de woningmarkt is ook zichtbaar in de gemeente Loon op Zand:

• In september 2014 stonden er 326 huizen te koop. In september 2019 zijn dat er slechts 98.

• Het aantal dagen dat een huis te koop staat is aanzienlijk gedaald. In 2014 was dit gemiddeld 170 dagen. In 2018 staat een woning in Loon op Zand gemiddeld 62 dagen te koop.

• De woningprijzen zijn in de periode van 2015 tot aan 2019 enorm gestegen, onder andere door de lage rente. In 2015 was het verschil tussen vraagprijs en verkoopprijs 6%, terwijl dit in 2019 nog maar 2,1% is.

Voor verkopers zijn dit aantrekkelijke ontwikkelingen. Voor kopers is het belangrijk om rekening te houden met een hoge transactieprijs én hoge concurrentie van andere kopers.

Van twee onder één kap naar appartement

François adviseert over een veelvoorkomend scenario: “Mensen verkopen hun twee onder één kap vaak snel en tegen een goede verkoopprijs. De meesten willen vervolgens naar een appartement of een gelijkvloerse woning. Waar u rekening mee moet houden is dat de concurrentie van andere kopers hierop erg hoog is. Bovendien worden deze woningen (nadat ze enigszins zijn opgeknapt) ver boven de vraagprijs verkocht.”

“Wat we zien is dat enkel goed voorbereide kopers er met de woning vandoor gaan. Zorg dus dat u uw voorbereidingen tijdig treft: neem contact op met uw bank en neem een aankoopmakelaar in de arm. Op deze manier voorkomt u dat u steeds naast het net vist.”

Tips voor het verkopen van uw woning

• Wees niet bang om een scherpe prijs te vragen voor een populaire woning. In tijden van een goede markt bieden kopers boven de vraagprijs.
• Presenteer uw woning op een aantrekkelijke en neutrale manier. Verf de muren in een lichte kleur en vervang uw donkere meubels door licht meubilair.
• Wilt u uw woning binnen enkele jaren in de verkoop zetten? Maak nu alvast een slimme commerciële keuze door een makelaar langs te laten komen voor waardebepaling en tips voor benodigde aanpassingen aan het huis.

Het verduurzamen van uw woning

Waar duurzame woningen zorgen voor meer comfort, betere gezondheid en energiebesparing, vormen niet-duurzame woningen op termijn juist een financieel risico.

Een ongunstig energielabel verlaagt uw verkoopprijs aanzienlijk: zo verlaagt een G-label de verkoopopbrengst van een koopwoning met gemiddeld € 18.000. Het is de moeite waard om hierin te investeren. Dit geldt ook voor het plaatsen van zonnepanelen, aangezien zij bij de verkoop hun waarde behouden.

De impact van het klimaatakkoord voor u

Het kabinet heeft grote ambities op het gebied van verduurzaming en energietransistie. Dit vraagt om aanpassingen van de bestaande woningen. Dit zijn de geschatte kosten per type woning:

Appartement: 6.000 tot 15.000 euro
Tussenwoning: 10.000 tot 23.000 euro
Hoekwoning: 10.000 tot 25.000 euro
Twee-onder-een-kapwoning: 11.000 tot 34.000 euro
Vrijstaande woning: 11.000 tot 60.000 euro

Dit zijn forse bedragen die de meeste woningeigenaren niet kunnen en willen uitgeven. Daarnaast is de terugverdientijd in veel gevallen 15 tot 20 jaar.

François: “Gaat u wachten tot het moment dat u aanpassingen moet doen? Of zet u uw huis eerder te koop zodat een ander deze aanpassingen kan doen? Wat u ook besluit, het is belangrijk om hier tijdig over na te denken en actie op te ondernemen.”

>> Wilt u meer informatie? Download de presentatie van François van Bemmel.

Lezing 2: de impact van geclusterd wonen op woongeluk

Kunstenaar en woordartiest Rob van den Broek vertelde een persoonlijk verhaal over wat geclusterd wonen doet met het woongeluk van senioren en in het bijzonder zijn moeder.

“Mijn moeder woont in Residentie Molenwijck. Volgende week wordt zij 93 jaar en ze vertelde mij dat ze nog nooit zo gelukkig is geweest.” Met deze mooie woorden opende Rob zijn betoog over zelfstandig wonen binnen een sociale en hechte gemeenschap.

Behoefte aan inclusiviteit is universeel

Inclusiviteit. Dat is waar volgens Rob alles om draait in het leven: erbij horen, een bijdrage leveren, meedoen aan activiteiten, zelfstandig wonen en met behoud van privacy. Die levensbehoefte is universeel, of u nu jong of oud bent. Rob: “Het gaat om het behouden van uw eigen identiteit.”

Geclusterd wonen met senioren is enorm in opkomst. Bij Residentie Molenwijck faciliteren we dit al 41 jaar en gelukkig zien we in de markt dat er steeds meer vergelijkbare initiatieven ontstaan. Rob: “Het ouder worden gaat gepaard met dingen als een afnemende mobiliteit, het overlijden van een partner of het kleiner worden van uw sociale kring. Het is prettig als mensen terecht kunnen in een sociale leefomgeving met goede faciliteiten. Waar ze niet hoeven om te kijken naar het onderhoud van hun huis of tuin. En vooral waar zij onderdeel zijn van een sociale gemeenschap.”

Hobbels en belemmeringen in het beslisproces

Voor veel mensen kan het moeilijk zijn om de stap naar geclusterd wonen te zetten. “Vaak wil men vasthouden aan het bestaande leven. Dat leven wordt ook vaak geïdealiseerd. Vooral heerst er een negatief gevoel over die laatste fase: alsof je direct afscheid van het leven neemt op het moment dat je verhuist naar “een laatste plek”. Terwijl de levensvreugde op zo’n plek juist met talloze jaren wordt vergroot en verlengd.

De rol van de kinderen

Het verschil in perceptie tussen ouders en kinderen kan ook belemmerend werken op het proces. Ouderen kunnen prima voor zichzelf beslissen. Denk er eens over na: “Hoe zou u het later willen? Wat zijn uw dromen? Spreek ze uit! Als kind kunt u uw ouders liefdevol bevragen. En helpen om hun toekomstdroom op het gebied van wonen waar te maken. Onderzoek samen de mogelijkheden, de alternatieven en werk scenario’s uit. Maak ook een tijdspad. Het hoeft niet allemaal vandaag of morgen te gebeuren.

Hoe gaat het nu met zijn moeder?

“Mijn moeder is volledig opgebloeid en heeft haar toekomstgeluk met jaren verlengd. Haar grote passie heeft ze binnen Molenwijck weer opgepakt: piano spelen. Ze wordt zelfs gevraagd om te spelen tijdens activiteiten en dat doet haar goed. Hier heeft ze sociale contacten. Ze voelt zich veilig en ze heeft vertrouwen. Dat brengt ontzettend veel rust in het gezin.”

>> Wilt u meer informatie? Download hier de presentatie van Rob van den Broek

Lezing 3: nieuwe woonvormen voor senioren

Yvonne Witter, specialist seniorenhuisvesting, nam ons mee in de wereld van nieuwe woonvormen en ontwikkelingen op het gebied van seniorenhuisvesting als antwoord op vergrijzing en eenzaamheid.

Belangrijke trends in de Nederlandse samenleving

• Het aantal 90+-ers stijgt tussen 2015 en 2040 met 191%. In 2015 waren het er 117.000 en in 2040 zijn er 340.000 90+-ers in Nederland;
• Het aantal mogelijke mantelzorgers neemt af. Elke 85+-er had in 2015 circa 10 mensen tussen de 50 en 64 jaar om zich heen, die voor hen kon zorgen. In 2040 daalt dit aantal naar 4 mensen. Daarnaast is er een tekort aan mensen in de zorg;
• De eigen kracht, vaardigheden en mogelijkheden van ouderen en hun netwerken worden geregeld overschat;
• Nieuwe woonvormen zijn nodig vanwege de behoefte aan veiligheid, ontmoeting en de nabijheid van voorzieningen;
• Het aantal alleenstaanden en het aantal mensen met dementie groeit;
• Meer dan een miljoen volwassen Nederlanders voelen zich sterk eenzaam;
• In de wijk ontstaan meer kwetsbare huurders met geestelijke of lichamelijke beperkingen;
• Er ontstaan meer burgerinitiatieven in de wijk! Denk bijvoorbeeld aan een eetpunt, georganiseerd vervoer of een loket. Ook is er een zorgvilla ontstaan voor mensen met dementie en smalle beurzen in Hoogeloon;
• De belangstelling voor een vorm van gemeenschappelijk wonen neemt toe onder de voorwaarden van zelfstandigheid, gelijkgestemdheid, privacy, vrijheid;

Wat is er nodig om langer thuis te blijven wonen?

Langer zelfstandig thuis blijven wonen is het devies. Maar wat is er nodig om langer thuis te blijven wonen? Uit onderzoek is gebleken dat ouderen de volgende zaken belangrijk vinden.

1. Voorzieningen in de buurt
2. (Mantel)zorg nabij
3. Woningaanpassingen
4. Veiligheid
5. Gezondheid
6. Betere voorlichting/info
7. Voldoende financiële middelen
8. Betaalbare huisvesting
9. Vervoer/mobiliteit
10. Een doel hebben in het leven

Uit onderzoek van Lang Zult U Wonen blijkt dat de meerderheid van senioren rekent op langer thuis wonen, maar dat zij niets ondernemen om de woning te verbeteren. De krant Trouw spreekt over YEP’s: Young Elderly Persons die zichzelf afwachtend opstellen en hopen dat de overheid iets bedenkt om hun woonsituatie toekomstbestendig te maken.

Variatie aan woonvormen voor senioren

In Nederland zien we al 12 verschillende woonvormen voor ouderen. De meest bekende zijn de aanleunwoning, het woonzorgcomplex en de serviceflat. Daarnaast zien we o.a.:

• De kangoeroewoning: hierbij wordt een inpandige doorgang naar een andere woning gemaakt. Zo wonen de ouder(s) “in de buidel” van bijvoorbeeld een kind met zijn of haar gezin
• De mantelzorgwoning: een verplaatsbare woningunit die in de tuin geplaatst kan worden.
• Gemeenschappelijk wonen voor ouderen
• Gemeenschappelijk wonen met diverse leeftijden
• Het thuishuis: dit lijkt op een studentenwoning, maar dan voor senioren. Hierbij deelt u gemeenschappelijke ruimtes zoals de keuken en de badkamer.
• Moderne hofjes, waaronder het Knarrenhof
• Particuliere wooninitatieven, waarbij vrienden bijvoorbeeld een boerderij verbouwen tot een gezamenlijke seniorenwoning.
• Gestippeld wonen: wonen in een wijk of flat waarbij mensen elkaar actief ontmoeten voor activiteiten of om samen te eten.

Daarnaast zijn er de volgende woonvormen ontstaan: Woongemeenschap Eikpunt (Lent), Knarrenhof (overal in ons land, ook in Brabant, Uden), Zorglandgoed Grootenhout (Mariahout), Coöperaties in Brabant (Tot Uw Dienst; Hoogeloon)

Gelukkig oud worden? Begin er jong mee!

Yvonne adviseert om op tijd te beginnen met het maken van uw plan voor de toekomst. Oriënteren en verkennen is altijd goed! Bezoek voorlichtingsbijeenkomsten of neem een woonconsulent in de arm. Denk bij verbouwingen alvast na over veiligheid, duurzaamheid en comfort op latere leeftijd. En last but not least: “houd uw konvooi op orde”, zegt Yvonne. “Probeer tijd de maken om uw netwerk te behouden of te vergroten, zodat u eenzaamheid op latere leeftijd tegen gaat.

>> Meer informatie? Yvonne deelde diverse interessante websites die u verder kunnen helpen. Download hier haar volledige presentatie.

Lezing 4: de wetten rondom zorgfinanciering en langer thuis wonen

Ter afsluiting gaf Adviseur Welzijn & Zorg Monique Baijens een introductie op zorgfinanciering en langer gezond thuis wonen. Want, wat als u zorg nodig heeft? In welke wet valt u dan?

Drie verschillende wetten voor ziektekosten

De ABWZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) was in Nederland een verplichte, collectieve ziektekostenverzekering. Deze wet is op 1 januari 2015 vervallen en uitgesplitst in drie verschillende wetten:
De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), De Zorgverzekering Wet (ZvW) en de Wet Langdurige Zorg (WlZ). In welke wet u valt en welke zorgkosten hieraan verbonden zijn, is afhankelijk van uw persoonlijke indicatie.

>> Hier vindt u de volledige presentatie van Monique Baijens, waarin iedere wet beknopt wordt uitgelegd.

Tenslotte

Wij kijken terug op een geslaagde dag en bedanken graag onze bevlogen sprekers Francois van Bemmel, Rob van den Broek, Yvonne Witter en Monique Baijens.

Kunnen wij u nog ergens mee helpen? Schroom niet om contact op te nemen. Zoals Jan Bernard Koolen gisteren mooi verwoordde: “Wij willen u helpen om de eerste stap te zetten naar een gedegen, weloverwogen besluit voor uw toekomst. Of dat nu binnen Residentie Molenwijck is, of elders.