De Brabantse mentaliteit speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van wooninitiatieven voor senioren. Welke trends zijn er waar te nemen? Yvonne Witter, specialist seniorenhuisvesting deed hier onderzoek naar.
In verhouding ontstaan in Brabant relatief veel zorgcoöperaties en andere burgerinitiatieven (Bron: Vilans/zorgcoöperaties in kaart). “De aanwezigheid van kleine kernen, waar de inwoners gewend zijn om naar elkaar om te kijken in combinatie met beschikbare ruimte en een Provinciebestuur dat nieuwe initiatieven warm onthaalt, is een goede voedingsbodem voor eigentijdse vormen van wooninitiatieven voor senioren” zegt Yvonne Witter, beleidsadviseur Wonen-Zorg bij Aedes & specialist ouderenhuisvesting.
Nieuwe woonvormen als antwoord op eenzaamheid en vergrijzing
Zij doet onderzoek naar en publiceert over nieuwe woonvormen voor senioren in Nederland als antwoord op eenzaamheid en vergrijzing. Bijzonder is dat zelfs binnen de regio Brabant accentverschillen zijn waar te nemen. Regio Eindhoven blinkt uit in technologische snufjes die het langer thuis wonen mogelijk maakt, waar Breda kiest voor levensloopbestendige woningen. Zorgcoöperaties zijn er onder andere in Hoogeloon, Laarbeek en Elsendorp “De accentverschillen komen voort uit patronen die in de lokale samenleving voet aan de grond kregen, zoals verenigingen.
Zorgcoöperaties en vormen van geclusterd wonen staan op. Zij bewijzen dat het samen-wonen en samen-leven bevorderlijk is voor de mentale gezondheid.
Eenzaamheid als thema is frequent in het nieuws. Het gevoel van eenzaamheid is het grootst onder alleenstaanden en verweduwden. Door gebeurtenissen in de omgeving kan dit gevoel sterk toenemen. Onderzocht is dat wonen met gelijkgestemden dit kan opvangen: de vernieuwende woonconcepten zoals hofjes en kleinschalige woongroepen onderscheiden zich van de traditionele woonconcepten door het element van gezamenlijkheid, waarbij hulp, steun en gezelligheid dichtbij is.
Actief leven met een sociaal netwerk om je heen
Er zijn in Nederland ruim 1,2 miljoen zelfstandig wonende 75-plussers. Bijna de helft woont alleen en bijna een op de tien heeft noch een partner, noch kinderen. Veel 75-plussers zijn nog altijd actief in de samenleving. Ruim acht op de tien ouderen komen dagelijks buiten en ontmoeten regelmatig vrienden. Ruim vier op de tien doen zelfs vrijwilligerswerk.
Toch worden ouderen over het algemeen stapje voor stapje minder zelfstandig en meer kwetsbaar, waardoor zij vaker een beroep doen op hun sociale netwerk voor hulp. Samen wonen in een groep of elkaars nabijheid kan ervoor zorgen dat deze informele hulp binnen handbereik is.
Onze sterk veranderende maatschappij vraagt om een actieve houding. Het gat is groot tussen thuis wonen en het verpleeghuis. “Het ontstaan van nieuwe woon- c.q. ‘tussenvormen’ is het bijna vanzelfsprekende antwoord hierop”.
Het maken van een toekomstplan is noodzakelijk
Tegelijk blijkt uit onderzoek dat senioren gemiddeld pas na hun 80e gaan nadenken over de volgende fase in hun leven. Hoe verhoudt dat zich tot alle nieuwe ontwikkelingen? Wat zijn de drijfveren om dit gesprek aan de keukentafel met elkaar te hebben? En op welke wijze kan geclusterd wonen bijdragen aan mentale gezondheid en zorgfinanciering? Yvonne Witter vindt dat de tijd rijp is en dat het noodzakelijk is om deze onderwerpen bespreekbaar te maken. Zodat de senioren van nu een goed overdachte stap zetten naar een woonvorm die bij hen past en anticipeert op de toekomst.
Toekomstbestendig Wonen
Denkt u ook na over hoe u later wilt wonen? Tijdens een informatiemiddag gaven externe deskundigen, waaronder Yvonne Witter, hun visie op trends, ontwikkelingen en achtergronden bij Toekomstbestendig Wonen. Het verslag vindt u hier.